Als je chronisch ziek bent is het niet altijd even makkelijk om een relatie te onderhouden. Of dat nou in de vriendschap of in de liefde is. Er kan onbegrip zijn, maar het kan ook lastig zijn om afspraken na te komen. Het is niet onmogelijk, maar het zal wel lastiger zijn dan bij mensen die niet ziek zijn.
Vriendschappen
Toen ik net ziek werd liep ik tegen veel onbegrip aan. Jonge mensen met pijn en die altijd moe zijn, dat hoort niet. Dat zal wel niet kloppen, of overdreven zijn. Het is lastig voor te stellen dat iemand op de ene dag kan winkelen maar de volgende dag niet mee kan doen met gym. Of dat het überhaupt te zwaar is om naar school te gaan. Daarnaast zullen afspraken afgezegd moeten worden of weet je van te voren al dat een activiteit te zwaar is waardoor je nee moet zeggen. Dat is vervelend. Voor jezelf natuurlijk, maar vrienden vinden dat vaak ook vervelend. Waarom zou je iemand die steeds afzegt nog uitnodigen? Of waarom zou je iemand meevragen als de activiteit daarna aangepast moet worden aan een rolstoel bijvoorbeeld.
Ik merkte dat het onbegrip en afzeggen er voor zorgde dat ik steeds oppervlakkeriger en minder contact kreeg. In het begin tonen mensen nog wel belangstelling, maar ook dat wordt minder. Je zou kunnen zeggen dat het dan ook geen goede vrienden waren, maar het blijft rot. Ik heb gemerkt dat het hielp als ik uitlegde wat ik voelde, wat wel of niet lukte en waar ik behoefte aan had. Ook als ik een afspraak moest afzeggen legde ik uit waarom ik dat moest doen en probeerde ik iets anders voor te stellen om contact te houden.
Naast uitleggen en zelf initiatief nemen houd ik er ook rekening mee in mijn planning. Voor een afspraak zorg ik dat ik voldoende rust kan nemen, en ik bedenk wat ik kan doen om de afspraak haalbaar te maken (welk vervoer, pauzes, hulpmiddelen, etc.). Daarnaast zorg ik dat ik veel tijd heb om weer bij te komen van de afspraak. Ik heb gemerkt dat het ook helpt om uit te leggen hoeveel het kost om naar zo’n afspraak te gaan. Daar staan veel gezonde mensen helemaal niet bij stil. Door dat inzichtelijk te maken hebben ze er ook sneller begrip voor als je moet afzeggen of halverwege een afspraak naar huis gaat.
Liefde
Een relatie heb je in goede en slechte tijden. Aan de ene kant kan je veel steun ontvangen van een partner, maar het kan ook zwaar zijn voor die partner om rekening met jou te houden en te zien dat jij je niet goed voelt. Niet iedereen wil en kan een relatie hebben met iemand die ziek is. Dat is lastig, maar ik kan het ook wel begrijpen. Gelukkig zijn er ook mensen die jou leuk genoeg vinden om de beperkingen die een chronische ziekte met zich meebrengt te accepteren.
Als je elkaar net kent en verliefd bent is het normaal om samen allemaal leuke dingen te doen. Leuk, maar ook zwaar. Probeer daarom eerlijk aan te geven dat je niet de hele dag naar een dierentuin kunt en dan ’s avonds ook nog uit eten gaan. Of dat je tussendoor moet rusten. Misschien wil je je groot houden, maar het is beter om in het begin al eerlijk te zijn over wat je nodig hebt. Geef ook aan hoe de ander jou hierbij kan helpen. Mij helpt het bijvoorbeeld als ik ’s ochtends kan uitslapen of een dutje kan doen. Daarnaast zijn er periodes dat lopen teveel pijn doet of te zwaar is waardoor ik een uitje in een rolstoel moet doen. Ik denk ook altijd na over dingen die ik samen kan doen en voor mij niet erg belastend zijn. Zo is een spelletje spelen of een serie bingewatchen ook leuk om te doen.
Iets wat ik ook doe is de ander loslaten om dingen alleen te doen. Dat ik het niet red om veel te doen betekent niet dat mijn partner dat niet kan of mag doen. Op zo’n moment kan ik bijkomen, wat ook erg fijn is. Daarnaast probeer ik verrassingen te regelen en lieve dingen te doen om te laten merken dat ik het waardeer wat de ander doet voor mij. In moeilijke periodes waarin ik het liefst de hele dag in bed lig doe ik ook af en toe de moeite om er leuk uit te zien. Ook zorg ik dat ik er voor de ander ben ook al voel ik mij zelf niet goed. Allerlei dingen die ervoor zorgen dat je partners blijft en de ander niet (enkel) jouw verzorger is. Dat zal niet altijd makkelijk gaan en je komt de nodige uitdagingen tegen, maar het is niet onmogelijk om een relatie te hebben als chronisch zieke.
Nieuwe mensen leren kennen
Wat ik lastig vond aan de periodes dat ik bijna hele dagen thuis zat was het ontmoeten van nieuwe mensen. Je bent misschien vrienden kwijtgeraakt, of je hebt behoefte aan nieuwe vriendschappen, maar hoe ontmoet je die van thuis? Voor mij is internet het antwoord. Er zijn veel mensen in eenzelfde situatie actief op social media. Ik heb ervaren dat je daar veel erkenning en herkenning kunt krijgen en er digitale vriendschappen ontstaan. Soms klikt het zo goed dat je zelfs met elkaar afspreekt. Dat kan misschien lastig zijn bijvoorbeeld qua energie, maar er is ook begrip als je moet afzeggen omdat de ander dat herkent.
Naast social media zijn er ook andere mogelijkheden om mensen te leren kennen. Zo zijn er steeds meer gemeentes die initiatieven hebben om mensen aan elkaar te koppelen. Dit kan praktisch door bijvoorbeeld hulp bij boodschappen doen of de hond uitlaten, maar ook door een praatje te maken met iemand. Vaak meld je je aan met een vragenlijst over wie jij bent en wat je zoekt en wordt je door de organisatie gekoppeld aan iemand anders. Het voordeel is dat dat iemand uit de buurt is waardoor afspreken waarschijnlijk makkelijker te regelen is. Het nadeel is dat er minder ‘keuze’ is en er bijvoorbeeld weinig jongeren in het bestand zitten. Hierdoor vind je misschien geen goede match. Maar niet geschoten is altijd mis!
Hoe gaat het onderhouden van relaties bij jou?
Volg mij ook via Facebook | Twitter | Instragram |